Bir girişimci ya da işletme sahibiyseniz, başka ülkelerden çalışanlar veya freelancerlar ile çalışıyor olabilirsiniz. Şirketler bazen aradıkları insan kaynağını yurt dışından temin etmek isteyebilir. Uluslararası işe alım yapmak ekibinizi ve işinizi geliştirmenize yardımcı olabilir.
Tek seferliğine dahi yurt dışına ödeme yapması gereken şirketlerin, bankacılık sisteminde uluslararası para transferinin nasıl çalıştığını anlamaya ihtiyacı vardır. Aksi halde ödenen gereksiz ücretler sözleşmeye konu olan işin getirisinden fazla olabilir.
Bu yazıda, yurt dışına çalışanlara ve freelancerlara ödeme yapmak için kullanabileceğiniz farklı yöntemlerden bahsedeceğiz.
Önemli Noktalar:
Türkiye’den yurt dışına ödemeler banka hesabı, çoklu döviz hesabı ya da çek ve money order yöntemleri ile yapılabilir. Türkiye dışında hizmet alınan ve sözleşmenin tarafı olan şirketlere veya çalışanlara ödeme yaparken yaygın olarak kullanılan yöntemler:
- Ödemelerinizi hangi para birimiyle yaptığınız önemli. Yerel para birimlerini kullanmak transfer masrafının azalmasını sağlayabilirr. Bu nedenle farklı ülkelerden çok sayıda freelancer ile çalışan şirketler için Wise çoklu döviz hesabı iyi bir seçenek olabilir.
- En çok bilinen ve tercih edilen yöntem banka havalesi yani SWIFT. Bu ödeme yöntemi sık kullanıldığı için erişilebilir bir yöntem olsa da karmaşık ve muhabir bankalar nedeniyle yüksek maliyetli olabilirması şirketleri düşündürür.
- Çek ile ödeme yapmak uluslararası para transferindeki eski ve klasik yöntemlerden biri. Ancak çekin sahte çıkma olasığı ve bu anlamda karşılaşılan dolandırıcılık olayları nedeniyle riskli olabilir. Bu güven sorununu ortadan kaldırmak için money order diğer adıyla teyitli çek ile ödeme yapma ve alma yoluna gidilebilir.
Şimdi bu 3 yöntemi daha detaylı olarak ele alalım.
Çoklu Döviz Hesabı Kullanmak
Eğer birden fazla para birimleri için para transferi ihtiyacınız ortaya çıkıyorsa çoklu döviz hesabı oldukça kullanışlı olabilir. Geleneksel bankalarda her bir para birimi için ayrı bir hesap açmanız istenir. Hatta bazı durumlarda banka şubesini ziyaret etmeniz de talep edilebilir.
Ancak Wise Çoklu Döviz Hesabını online ve ücretsiz olarak açabilirsiniz. Çoklu döviz hesabı ile GBP, Euro, USD ve Kanada Doları (CAD) dahil olmak üzere toplamda 8 para biriminde yerel hesap bilgileri edinebilirsiniz.
Wise ücretleri şeffaftır ve her zaman reel döviz kurunu kullanır. Her transfer öncesinde alıcıya ulaşacak net miktarı, kullanılacak döviz kurunu ve alınacak transfer ücretini görebilirsiniz.
Wise çoklu döviz hesabının avantajları ve dezavantajları
Wise hesaplarının avantajlarını ve dezavantajlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Avantajları:
- Yurt dışına para göndermenin düşük maliyetli bir yolu.
- Uluslararası para transferlerinin %50’si anında tamamlanır, transferler en fazla 2 iş günü sürer.
- Wise tarafından özel döviz kurları uygulanmaz. Her zaman reel döviz kurunu kullanır.
- Farklı para birimleri reel döviz kurlarıyla birbirine dönüştürülebilir ve yerel para biriminde transfer yapılabilir. Döviz kuru, o an Google’da gördüğünüz değerin aynısı olur.
Dezavantajları:
- ATM’leri kullanarak hesabınıza para ekleyemezsiniz.
- Wise hesabınızdaki parayı kripto para birimleri, forex, CFD ya da opsiyon ticareti sağlayan platformlara göndermenize izin verilmez.
- Wise hesabınızdan kredi çekemezsiniz.
- Vadeli hesap seçeneği bulunmuyor.
Banka Hesabından Yurt Dışı Ödemeleri Yapmak
Farklı ülkelerde bulunan bankalar arasındaki para transferleri, İngilizcede açılımı “Society for Worldwide Interbank Finacial Telecommunication” olan SWIFT sistemiyle gerçekleştirilir. 200’den fazla ülkede 11 binden fazla mali kuruluşun dahil olduğu bu sistem, para transferinin ülkeler arasında güvenli şekilde yapılmasını sağlar.
SWIFT ücretleri, sürece dahil olan kuruluşlar için farklı olduğundan hem gönderici hem de alıcı taraf ayrı ayrı kalemlerde çeşitli ücretler ödemek zorunda kalabilir. Ayrıca sistemdeki para farklı bir para birimine ait olduğu için alıcıya ulaşıncaya kadar birçok banka (muhabir bankalar) arasında el değiştirir. Bu, kullanıcının daha fazla komisyon ödemesi anlamına gelebilir.
İlk ortaya çıktığı 1973 yılında hızlı para transferi özelliğiyle de gündeme gelen sistem, günümüzde teknolojiyi daha verimli kullanan kuruluşların çoğalması ve SWIFT’e kıyasla çok daha hızlı şekilde uluslararası para transferi yapabilmesi nedeniyle bu özelliğini yitirmiştir.
Bankadan uluslararası transfer yapmanın avantaj ve dezavantajları
Eski ve yavaş bir ödeme sistemi olmasına rağmen uluslararası para transferlerinde SWIFT sistemini kullanmanın hala bazı avantajları vardır:
- Uluslararası ticaretlerde en sık kullanılan sistem olduğu için geniş bir ödeme ağına sahiptir.
- Eski olmasından ve uluslararası ticaretlerde sık kullanılmasından dolayı bankaların diğer ürünleriyle entegredir.
- Bankalar arasında işlemlerin rotasını ve ilgili para miktarını detaylandıran açık kanıtlar sağlandığı için izlenebilirliği yüksek bir sistemdir.
- Yüksek miktarda para transferlerinin bankaların güvencesiyle tamamlanmasını sağlar.
Öte yandan şu dezavantajlar, SWIFT yerine alternatif ödeme yöntemlerinin tercih edilmesine neden olabilir:
- Alternatiflere kıyasla pahalı olabilir. İşleme dahil olan herhangi bir banka, işlem kendi altyapısından geçtiği için bir “yönlendirme ücreti” alabilir.
- Sık sık ve öngörülmeyen işlem ücretleri söz konusu olabilir. Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya ve Hong Kong dahil olmak üzere belirli ülkelere yapılan havale işlemleri çok daha yüksek ek ücretlere tabi olabilir.
- Genellikle 2 ya da 3 iş gününde tamamlansa da SWIFT transferleri 5 iş gününe kadar uzayabilir.
Çek ve Money Order (Teyitli Çek)
Çek, tarihi ve zamanı belirlenmiş bir belge ile ödeme belgesidir. Zamanı gelen çekler bankalarda nakde çevrilebilir. Çekler, uluslararası ticarette en az nakit para kadar eski ve yaygın bir ödeme yöntemidir ancak günümüzde karşılıksız ve sahte çek olayları nedeniyle pek tercih edilmez. Ancak ödemenin farklı yöntemler ile daha önceden yapıldı teyitli çek, para transferinde güvenilir bir ödeme alma yöntemidir.
Uluslararası ödemelerde çek kullanmanın avantaj ve dezavantajları
Avantajları:
- Bir çek yazmak son derece kolay olup teknik imkanlar ya da aracılar gerektirmez.
- Küçük işletmeler için avantajlıdır çünkü diğer yöntemlere kıyasla para banka hesabından anlık olarak eksilmez, çeklerin tarihi geldikçe yavaş yavaş eksilir.
- Çek kabul etmek bir şirketin potansiyel müşterilerini çoğaltabilir ve müşteri tabanını genişletebilir.
Dezavantajları:
- Çekler durdurulabilir ya da iade edilebilir, yani karşılıksız çıkabilir.
- Çeklerin ödenmesi bankaya göre değişmekle birlikte yaklaşık bir hafta sürer.
- Çekler, dolandırıcılığa açık bir ödeme yöntemidir ve çek dolandırıcılığı bütün dünyada yaygındır.
PayPal ile Yurt Dışına Ödeme Yapmak
1998 yılında kurulan PayPal, ilk online ödeme sistemlerinden bir tanesidir. Sistemin mantığı, yatırılan yerel para biriminin dövize çevrilerek online ortamda başka bir PayPal kullanıcısına transfer edilmesine dayanır.
Kullanıcının hesabına anlık olarak yansıyan bakiyeyi banka hesabına çekmesi 2 iş gününde gerçekleşir ve çekim miktarına yüzdelik olarak komisyon uygulanır. Aynı şekilde PayPal’a para yatırmak da komisyona tabidir.
PayPal, henüz Türkiye’de aktif olmasa da, yurtdışında yaşıyorsanız PayPal kullanmayı tercih edebilirsiniz.
Uluslararası Transferlerde PayPal’ın avantaj ve dezavantajları
Avantajları:
- Kullanımı kolay bir sistemdir. Ödemenin başarıyla tamamlanması için ödeme yapacağınız kişinin ya da kurumun e-mail adresine sahip olmanız yeterlidir.
- İlk online ödeme sistemlerinden bir tanesi olduğu için PayPal, 430 milyona yakın kullanıcıya sahiptir. Özellikle Amerika’ya ve Avrupa’ya ödeme yapan kişi ve kurumlar, PayPal’dan yararlanabilir.
- Bir para transferi işleminiz dolandırıcılıkla sonuçlanırsa PayPal, paranızı geri almanıza yardımcı olabilir.
- Aileye ve arkadaşlara yönelik ödemelerde transfer ücreti yoktur.
Dezavantajları:
- Banka hesabından para yatırma, banka hesabına para çekme ve ticari para transferleri komisyon ödemeyi gerektirir.
- PayPal, döviz dönüştürme işlemlerini kendi dezavantajlı kurları üzerinden yapar.
- Paranızı anında banka hesabınıza aktarmak ekstra ücrete tabidir.
- Şirket, hesap dondurma ve kapatma konusunda agresif bir tutum izler. Bunun önemli bir para transferini gerçekleştirdiğiniz esnada yaşanması son derece sinir bozucu olabilir.
- Türkiye’de kullanılamaz, transfer oluşturulamaz ya da yeni hesap açılamaz.
PayPal’a alternatif ödeme yöntemlerini merak ediyorsanız şu yazımıza göz atabilirsiniz:
Yurtdışında Çalışanlara Ödeme Yapmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yurt dışındaki bir freelancer ya da sözleşmeli çalışan ile çalışırken sürecin daha sağlıklı gelişmesi adına şu noktalara dikkat edilmeli:
- Bütün ödemeler raporlanmalı ve vergi formları eksiksiz doldurulmalıdır. Gerekirse vergisel konularda uzman muhasebecilerden destek alınmalıdır.
- Ödeme şartları ve koşulları, hem bağımsız yükleniciyi hem de şirketi koruyacak şekilde önceden belirlenmelidir.
- İş ya da proje teslim tarihleri (deadline) belirlenmeli ve tarafların belirlenen takvime uygun davranmadığı takdirde ne tür sorumluluklara sahip olacağı ve olası anlaşmazlıklarda hangi mahkemelerin yetkili olacağı sözleşmede yer almalıdır.
Uluslararası Serbest Çalışanları İşe Almanın Faydaları
Günümüzde şirketler yerel pazarda bulamadıkları hizmetleri ya da fiyatları, uluslararası serbest çalışanları (freelancer) işe alarak temin etme yoluna gider. Bunun, şirketler açısından belirli başlı faydaları var:
- Bütün dünyadan serbest çalışanlar istihdam etmek, daha büyük bir yetenek havuzuna erişmek ve daha fazla seçenek anlamına gelir.
- Serbest çalışanlar istihdam etmek çalışma esnekliğini beraberinde getirir. İşin şartları, yalnızca şirketiniz ve serbest çalışanınız arasında belirlenir. Katı kuralları olan kurumsal yapılarla muhatap olmazsınız.
- Farklı kültürlerden serbest çalışanlara sahip olmak işinizin küresel bir boyut kazanmasını sağlar.
- Küresel pazarda aynı işi daha uygun maliyetle tamamlama becerisi ve kapasitesi olan yükleniciler bulunabilir.
Özetle
Dünyada serbest çalışan piyasası hızla büyür ve serbest çalışma alışkanlığı hızla yaygınlaşır. Bu büyümeyle birlikte şirketler uluslararası iş gücüne ve çalışanlara daha fazla talep gösterir. Ancak geleneksel yollarla yapılan yurt dışı ödemeleri, günümüzde hala yüksek bir maliyet kalemi olarak varlığını korur.
Devletler tarafından lisanslandırılan ve denetlenen yenilikçi bankalar, şirketlere uluslararası ödemeleri kolaylaştıran ve ucuzlatan alternatifler sunar.
Wise tarafından sunulan ve uygun maliyetlerle yurt dışına ödeme yapmayı sağlayan çoklu döviz hesabı, bunun en önemli örneklerinden biridir. Aşağıdaki butona tıklayarak ücretsiz olarak Wise hesabı oluşturabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Yurt dışındaki birine ödeme yapmanın yaygın kullanılan dört alternatif yöntemi vardır: Banka havalesi (SWIFT), Wise çoklu döviz hesabı, PayPal, çek ve money order. SWIFT yöntemi, bankalar aracılığıyla kolaylıkla yapılabilir. Ancak aracı bankalar ve döviz çevrim ücreti nedeniyle toplam transfer ücreti yüksek olabilir. Wise Çoklu Döviz Hesabı ile 8 farklı para biriminde yerel banka hesabı edinebilir, düşük ve şeffaf ücretlerle ödemelerinizi yapabilirsiniz.
Yurt dışındaki şirketlere ödemeleriniz için uluslararası para transferi yapabilirsiniz. Wise Çoklu Döviz Hesabı ile 8 para biriminde yerel hesap bilgileri edinerek, daha düşük transfer ücretleri ile ödemelerinizi yapabilirsiniz.
Türkiye’de iş ilişkileri uzaktan çalışma sözleşmeleriyle kurulabilir. Ancak yine de işverenin yabancı çalıştırma iznine sahip olması gerekir. Bir işyeri veya işletme üzerinden alınan yabancı çalıştırma izni sonrası sözleşme esaslı değişiklik yoluyla uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir.
KDV Kanunu’nun birinci ve altıncı maddeleri gereği yurtdışında gerçekleşen mal teslimleri ile yurt dışında ifa edilip yine yurtdışında yararlanılan hizmetler, KDV’nin konusuna girmez. Bu açıdan yurt dışındaki freelancer’lar ile çalışan şirketler yukarıda belirtilen şartlar doğrultusunda KDV’den muaftır.