Türk vatandaşlarının iş kurarak İngiltere’ye taşınmasına olanak sağlayan Ankara Anlaşması Brexit konusunun ortaya çıkmasıyla birlikte akıbeti belirsiz hale gelmişti. Bu yazımızda da Ankara Anlaşması ne zaman bitecek sorusunun cevabını aramaya çalışacağız.
Öncelikle başvuru şartlarını yerine getiren vatandaşlarımıza ellerini çabuk tutmalarını söyleyerek başlayalım. İngiltere’de gerçekleşen seçimin ardından Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılma sürecinin 31 Ocak 2020’de başlayacağı kesinleşmişti ve bu konuda bir değişiklik olmadı. 31 Ocak 2020 itibariyle İngiltere Avrupa Birliği’nden ayrıldı fakat hala çeşitli yükümlülükleri bulunuyor.
Yani bu tarihten itibaren adım adım ilerleyecek Brexit’le birlikte İngiltere Avrupa Birliği’nden ayrılmış olacak ve Avrupa Birliği’nde oy hakkını 31 Ocak günü itibariyle kaybedecek. Peki İngiltere ve Türkiye arasında bir anlaşma gibi görünen Ankara Anlaşması’yla bu durumun ilgisi ne?
Ankara Anlaşması, 12 Eylül 1963 tarihinde Ankara‘da, Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) arasında imzalanmıştır ve Türk vatandaşlarının İngiltere’de iş kurmasına olanak veren bir vize tipi üzerinde uzlaşılmıştır. Bu vize ile Türk vatandaşları İngiltere’de ticaret yapma hakkı kazanır ve oturum kartına sahip olur.
Gördüğünüz gibi aslında bu Ankara Anlaşması’nın tarafları doğrudan İngiltere ve Türkiye değil, AB ve Türkiye’dir.
Güncelleme: İngiltere’yle olan Ankara Anlaşması Brexit’in ardından sona erdi ve devam etmiyor. Ankara Anlaşması ile Türkiye’den gidilebilecek tek ülke ise İngiltere değildi. Ankara Anlaşması ile Hollanda’ya gitmek yazımızı okuyabilirsiniz.
Brexit Sonrası Ankara Anlaşması’nın Geleceği
Seçimden önce Brexit’in 31 Ekim’de gerçekleşmesi beklenirken Anadolu Ajansı konuyla ilgili haberinde CSS Legal Londra Ofisi Göçmenlik Hukuku Uzmanı Hübeyra İnce’nin görüşlerine yer vermişti.
İngiltere İçişleri Bakanlığı yayınladığı bildiride, AB ile anlaşmalı ya da anlaşmasız olarak gerçekleşecek iki Brexit durumunda da İngiltere’nin farklı politikalar izleyeceğini duyurmuş oldu. Birleşik Krallık Hükümeti benzer bir anlaşma halinde işçi veya işveren Türk vatandaşları ve ailelerine Brexit’ten önceki uygunluk şartlarıyla vize izni başvurusunda bulunma imkanı vermek istiyor ama İngiltere, AB’den ayrılığın ardından İngiltere’ye giden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için bir taahhütte bulunmuyor. Durum böyle olunca vize başvurusu yapacak kişilerin 31 Ekim 2019 tarihini her ihtimale karşı göz önünde bulundurma ve başvurularını geciktirmemeleri daha iyi olacaktır.
Bu açıklamanın yapıldığı günden bu yana olan tek değişiklik sürecin uzaması ve tarihin ertelenmesi oldu fakat artık Brexit gerçekleştiğine göre bu açıklamaları esas alarak ne olacağı üzerine düşünebiliriz.
Ankara Anlaşması Kesin Sona Erecek Mi?
Yazımızın başlarında da belirttiğimiz gibi aslında bu sorunun cevabını Türkiye’de şu an kimse bilmiyor. Birleşik Krallık Avrupa Birliği’nden ayrıldıktan sonra bu anlaşma tamamen iki ülke arasındaki ilişkilere bağlı olacak. Yani Avrupa Birliği devreden çıkacak ve söz hakkı tamamen İngiltere’ye geçecek. Şu an ortada 3 ihtimal olduğunu söyleyebiliriz.
- Birinci olasılık Türkiye ve İngiltere’nin aynı şartlar üzerinden anlaşmayı devam ettirmesi. Açıkçası bu yazıyı okuyan belki de herkesin istediği bu olsa da şu an en uzak görünen olasılığın bu olduğunu söylemek mümkün.
Brexit öncesi seçim kampanyalarında Türklerin Avrupa Birliği’ne gireceğini söyleyerek Brexit’e evet oyu kampanyası yapan bir partinin anlaşmayı aynı şartlarda devam ettirmeye sıcak bakması kulağa çok mantıklı gelmiyor. Özellikle her geçen yıl başvuruların arttığını da bildiğimiz için şimdilik bu ihtimali çok olası görmediğimizi söyleyelim.
- İkinci olasılık İngiltere’yle Türkiye arasında yapılacak bir görüşmeyle bu anlaşmanın şartları zorlaştırılarak revize edilmesi. Şu an beklentinin en yüksek olduğu ihtimal bu. Daha yüksek sermaye gerektirecek bir şekilde Ankara Anlaşması güncellenebilir. Bu ihtimal İngiltere’nin işine gelecektir. Sonuçta sokak ağzıyla konuşacak olursak ülkenin kaymak tabakasının İngiltere’ye yatırım yapması onlar için bir sorun olarak görülmeyecektir.
Muhtemelen bu durum başvuru sayısını da azaltacağından bu kişiler de Ada hükümetine siyasi olarak da bir sorun yaratmayacaktır. Bu noktada her geçen gün dışa kendini daha da kapatmak isteyen Türkiye’nin bu anlaşmaya nasıl bakacağını kestirmek güç. Sonuçta hiçbir devlet zenginlerini başka ülkelere kaptırmak istemez.
- Üçüncü olasılık ise maalesef duymak istemeyeceğimiz 31 Ocak sonrası anlaşmanın sonlanması ihtimalı. Daha önce de söylediğimiz gibi bu ihtimalin gerçekleşmesi bu tarihten önce başvuru yapanları ya da hali hazırda İngiltere’ye taşınmış vatandaşlık, süresiz oturum gibi konularda yılını doldurmayı bekleyenleri etkilemeyecek. Sadece yeni başvuru yapılmasına izin vermeyecek.
Bu olasılığa kesin gözüyle bakmak zor olsa da iş biraz da Türkiye’nin bu anlaşmayı devam ettirmek için ne kadar istekli olacağına bağlı olabilir. Bu noktada hükümetin şimdiden adımlar atmış olması gerekirdi. Eğer bu şekilde atılmış adımlar varsa da medyaya yansıyan bir gelişmenin şimdilik olmadığını söyleyebiliriz. Yine de Avrupa Birliği’ne karşı İngiltere’nin devam eden yükümlülükleri sebebiyle süreç yıl sonuna kadar uzayacak.
Ankara Anlaşması Ne Zaman Bitiyor?
Brexit süreci görüldüğü gibi İngiltere için birçok konuda olduğu gibi Ankara Anlaşması konusunda da birçok belirsizliğe gebe. Yani Ankara Anlaşması ne zaman bitiyor sorusunun şimdilik net bir cevabı yok. Umuyoruz ki bunun için yazımızı kesin bir tarih vererek güncellemek zorunda kalmayız. Tabii ki yurtdışına taşınmak için tek şans Ankara Anlaşması değil. Bu sebeple diğer ihtimalleri de düşünmekte fayda var.
Şimdilik tek diyebileceğimiz 31 Aralık 2020 öncesi başvuru şansı olanlar buu değerlendirsin ve ellerini çabuk tutsun. Bu tarihe kadar Ankara Anlaşması başvuruları devam edecek. Konu hakkında herhangi bir gelişme olması durumunda yazımızı güncelleyeceğimizi de belirtelim.
